Net als in Nederland is in Duitsland de vergrijzing een groot probleem. Zorgkosten lopen op, samen met de personeelstekorten. Ook de wensen van ouderen veranderen als het erom gaat op welke manier zij oud willen worden. Zowel Duitsland als Nederland kennen enkele inspirerende voorbeelden op het gebied van vernieuwde woonzorgconcepten waar ze van elkaar kunnen leren.
Vergrijzing in Nederland en Duitsland: de cijfers
In 2040 zijn er in Duitsland 21,4 miljoen mensen die 67 jaar of ouder zijn. Bij een verwachte bevolkingsomvang van 82,1 miljoen gaat het dan om ruim een kwart van de bevolking. Hetzelfde geldt voor Nederland. In 2040 is 26% van de bevolking hier 65 jaar of ouder bij een totale bevolking van 19 miljoen inwoners.
De vergrijzing heeft grote invloed op diverse terreinen, zoals de arbeidsmarkt, de houdbaarheid van pensioenen, betaalbaarheid van de zorg en het wonen. We kampen in beide landen met krapte in zorgpersoneel, terwijl de zorgvraag almaar toeneemt. Zorgkosten stijgen exponentieel. Het aantal eenpersoonshuishoudens neemt eveneens toe. De uitdaging is om ouderen langer thuis te laten wonen met de benodigde zorg, een toegankelijke leefomgeving en een sociaal vangnet.
Nieuwe woonzorgconcepten naar Duits voorbeeld
Stiftung Liebenau is een 150 jaar oude stichting met katholieke grondslag, die zorg- en welzijnsdiensten biedt. De stichting heeft diverse Lebensräume-Projekte, waarin jong en oud, vitalen en kwetsbaren, mensen met een kleine beurs en vermogenden samenleven. De woonprojecten zijn zodanig ingericht dat het uitnodigt om elkaar te helpen en te ontmoeten. Voorbeelden zijn Wohnanlage Amtzell en Wohnanlage Meckenbeuren in deelstaat Beieren. De Duitse overheid zet zich in om dergelijke woonconcepten landelijk te stimuleren via het Bundesprogramm Mehrgenerationenhaus. Dit mondde uit in meer dan 500 Mehrgenerationenhäuser. Het programma is dit jaar met 8 jaar verlengd.
Directieleden van de zorgaanbieder Zorggroep Noordwest Veluwe en wethouders van de gemeente gingen in 2015 op werkbezoek naar Liebenau. Geïnspireerd op dit model is het Kroondomein in Ermelo ontstaan.
In Nederland is een van de bekendste particuliere initiatieven op het gebied van wonen voor ouderen de Stichting Knarrenhof. Het is in 2010 ontstaan en specifiek gericht op ouderen die zelfstandig willen wonen, maar wel op zoek zijn naar gemeenschapszin. De typisch Nederlandse hofjesvorm maakt ontmoeting laagdrempelig.
Wonen en zorg “booming business”
De komende jaren zal er nog veel (moeten) gebeuren op het gebied van levensbestendig wonen en zorgen. Zowel de Nederlandse als Duitse markt zijn daarom erg interessant, voor zowel innovatieve woonvormen als ook het ontwikkelen van daarbij behorende zorgconcepten.
